ما انسان‌ها موجودات کشنده‌ای هستیم. آن‌قدر که جایگاه دومین موجود کشنده‌ی کره‌ی زمین را به دست آورده‌ایم. اما جایگاه نخست متعلق به موجوداتی است که از میلیاردها سال پیش، هر روز تریلیون‌تریلیون موجود زنده را از بین می‌برند و کسی زیاد به آنها توجهی ندارد: باکتریوفاژها!
تعداد باکتریوفاژها از مجموع تعداد دیگر ارگانیسم‌های روی کره‌ی زمین بیشتر است. باکتریوفاژ ویروس است و همان‌طور که احتمالاً می‌دانید، ویروس‌ها را نه می‌توان زنده انگاشت و نه بی‌جان. همین حالا، میلیاردها باکتریوفاژ روی پلک‌ها، دستان و دیگر نقاط بدن شما هستند. اما نگران نباشید: باکتریوفاژها فقط باکتری می‌خورند!
باکتریوفاژ پس از تزریق ماده‌ی ژنتیکی‌اش به باکتری، آن را جهت تکثیر خود به بردگی می‌گیرد و پس از پر شدن ظرفیت باکتری، آن را نابود می‌سازد. به همین خاطر هم مورد توجه ما، دومین موجودات کشنده، قرار گرفته است.
روزگاری بود که عفونت‌های ساده‌ی باکتریایی، جان انسان‌ها را می‌گرفت. آنتی‌بیوتیک‌ها چنان ترس ما را از باکتری‌ها فرونشانده‌اند که ناتوانی خود را فراموش کردیم و البته قدر آنها را هم. استفاده‌ی گسترده، بیجا و بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک، باعث شده تا باکتری‌ها بتوانند در مقابل آنها مقاوم شوند. چنانکه امروز سوپرمیکروب‌هایی داریم که به تمام انواع آنتی‌بیوتیک مقاوم‌اند.
با این حال، باکتریوفاژها در این بحران روزنه‌ی امید هستند. بر خلاف آنتی‌بیوتیک‌ها که اغلب باکتری‌های مفید را هم از بین می‌برند، باکتریوفاژها اختصاصی عمل می‌کنند. اما شاید فکر کنید: «خب باکتری‌ها در برابر باکتریوفاژها هم مقاوم می‌شوند!»
بله، همین‌طور است. اما باکتریوفاژها هم قوی‌تر می‌شوند. جنگ و تکامل سلاح بین این دو، میلیاردها سال است که جریان دارد. خیلی قبل‌تر از آنکه ما انسان‌ها وجود داشته باشیم. اما نکته‌ی بسیار مهم آنست که باکتری‌ها برای مقاومت در برابر باکتریوفاژها مجبورند، مقداری از مقاومت خود نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها را از دست بدهند.
استفاده از باکتریوفاژها برای مقابله با عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک در افرادی که چاره‌ی دیگری برای حفظ جانشان وجود نداشته، پیش از این انجام شده و نتایج موفقی داشته است. با تکنیک تزریق باکتریوفاژ به حفره‌ی سینه‌ی فردی که دچار عفونت گسترده با باکتری سودوموناس آئروژینوزا بوده، توانسته‌اند او را از مرگ حتمی نجات دهند.
با این حال، تا استفاده‌ی گسترده از این ویروس‌ها برای مقابله با عفونت‌های باکتریایی فاصله‌ی زیادی مانده. ایمنی آن باید در آزمایش‌های گسترده و در فازهای مختلف سنجیده شود. تا آن زمان شرکت‌های دارویی برای سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری روی چیزی که هنوز ایمنی‌اش ثابت نشده، اکراه خواهند داشت.
